Ο πύργος Χαροκόπου, το εμβληματικό κτίριο, όπου έζησε ένα κομμάτι της ζωής της η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη και έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καταρρέει. Και καταρρέει παρά τις συνεχείς προσπάθειες και τις εκκλήσεις της Υπηρεσίας Νεότερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας και Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας για τη διάσωσή του.

 
Ολόκληρη η πόλη παρακολουθεί τα τελευταία χρόνια, αδύναμη να αντιδράσει, το θλιβερό σκηνικό να εξελίσσεται και να οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή ακυρώνοντας στην πράξη τους λόγους για τους οποίους το κτίριο κηρύχθηκε διατηρητέο το 1986, την εποχή που η άλλοτε τρόφιμος του πύργου ήταν υπουργός στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Φιλική συγκέντρωση Λαρισαίων αστών στον Πύργο του Χαροκόπου στη Γιάννουλη. Φωτογραφία του 1910 περίπου. Από το αρχείο του Θανάση Μπετχαβέ

Για να διαπιστώσει κανείς την επικινδυνότητα του κτιρίου δεν είναι απαραίτητο να το επισκεφθεί και να διαβεί την κεντρική είσοδο της αυλής, αν και αυτό είναι επισφαλές. Οι ζημιές και οι καταστροφές είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού σε κάθε περαστικό, που κινείται στον δρόμο Λάρισας-Γιάννουλης. Αδιάψευστος μάρτυρας το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου, που κατέρρευσε καθώς και οι περιγραφές από σειρά δημοσιευμάτων των τελευταίων χρόνων.

Στέγες που έχουν υποχωρήσει, υποστυλώσεις ανίκανες να υποστηρίξουν το οικοδόμημα, κατεστραμμένα πατζούρια, σπασμένα τζάμια συνθέτουν τη θλιβερή εικόνα εγκατάλειψης του πύργου, υποδηλώνοντας την αδιαφορία των ιδιοκτητών για την αναστύλωσή του αλλά και των τοπικών αρχών και φορέων να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράσεις για τη διάσωση του μοναδικού για τα δεδομένα του κάμπου ιστορικού μνημείου.

Στελέχη της Εφορίας Νεότερων Μνημείων στον Βόλο δεν κρύβουν τον έντονο προβληματισμό τους για την τύχη του πύργου επισημαίνοντας πως οι ιδιοκτήτες κλήθηκαν στο πλαίσιο του αρχαιολογικού νόμου για τη λήψη επειγόντων μέτρων προστασίας.

«Στο εσωτερικό έγινε μποτιλιάρισμα με ξυλεία και σκαλωσιές για να αποφευχθεί η κατάρρευση, ενώ από τους ιδιοκτήτες έχουμε ζητήσει μελέτη για την αναστύλωση του κτιρίου για προώθηση και έγκριση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που επιλαμβάνεται για μείζονες παρεμβάσεις σε προστατευμένα κτίρια» σημείωνε απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις της «Ε» στέλεχος της Εφορίας για να συμπληρώσει ότι οι ιδιοκτήτες μέχρι σήμερα δεν έχουν ανταποκριθεί στις συνεχείς προσκλήσεις της Εφορίας. Το ίδιο στέλεχος άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητηθεί η συνδρομή της Εισαγγελίας αν και δεν θα είναι η πρώτη φορά.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΩΣ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

Με το ΦΕΚ 32/Β/1986 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1409/50, το κονάκι στη θέση Γιάννουλη Λάρισας, ιδιοκτησίας Γεώργιου Χαροκόπου, μαζί με τα βοηθητικά προσκτίσματα και τον περιβάλλοντα χώρο γιατί παρουσιάζει μεγάλο αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον, αποτελεί αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα στον κάμπο της Θεσσαλίας και παρέχει μαρτυρία για τις συνθήκες ζωής και εργασίας ορισμένου χρόνου, καθώς και για τις συνθήκες ζωής και εργασίας ορισμένου μέρους του πληθυσμού.

Το κονάκι, όπως αναφέρεται στο Π.Δ., αποτελείται από το συγκρότημα των αποθηκών, τον ορνιθώνα, τον ανεμόμυλο με τις δεξαμενές και τα ξηραντήρια και το κυρίως κτίριο με τους βοηθητικούς χώρους.

Το κυρίως κτίριο βρίσκεται στη μέση ενός οικοπέδου που περικλείεται με ψηλό λιθόκτιστο μανδρότοιχο από την ανατολική πλευρά, με αποθήκες, στάβλους, αρτοποιείο, αμαξοστάσιο, πλυντήριο γραφείο, οικία, υπόστεγο από τη βόρεια και δυτική πλευρά και με ψηλό κιγκλίδωμα μεταλλικό από τη νότια πλευρά του.

Το κυρίως κτίριο κτίστηκε το 1902 από τον αρχιτέκτονα Μεταξά και αποτελείται από δύο ορόφους, το ημιυπόγειο και από ένα προεξέχοντα πύργο. Η φέρουσα κατασκευή του είναι από λιθοδομή, ορατή μέχρι τη στάθμη του ισογείου και καλύπτεται με τετρακλινή ξύλινη στέγη εκτός από τον πύργο που καλύπτεται με δώμα.

Η εξωτερική μορφολογία του ακολουθεί τις κλασικιστικές συνθετικές αρχές που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των αρχών του αιώνα μας (συμμετρία στις όψεις, γείσα, επιστύλια, κορνίζες στα ανοίγματα, μαρμάρινοι εξώστες με χυτο-σιδηρά κιγκλιδώματα και μαρμάρινα φουρούσια κ.ά.) Στη νότια πλευρά του κτιρίου διαμορφώνεται η μαρμάρινη σκάλα που καταλήγει στην πλακόστρωτη βεράντα. Στο κέντρο της βεράντας και κάτω από τον μεσαίο εξώστη βρίσκεται η κυρία είσοδος του κτιρίου με βαριά σιδερένια πόρτα διακοσμημένη με μεταλλικούς ήλιους.

eleftheria.gr